Kinh Dịch

CHƯƠNG 1

天尊地卑，乾坤定矣﹔卑高以陳，貴賤位矣﹔
動靜有常，剛柔斷矣﹔
方以類聚，物以群 分，吉凶生矣﹔
在天成象，在地成形，變化見矣。

PHIÊN ÂM 

Thiên tôn địa ti, Càn Khôn định hĩ; ti cao dĩ trần, quý tiện vị hĩ.
Động tĩnh hữu thường, cương nhu đoán hĩ;
Phương dĩ loại tụ, vật dĩ quần phân, cát hung sinh hĩ;
Tại thiên thành tượng, tại địa thành hình, biến hoá hiện hĩ.
 
Chu Dịch, Hệ từ truyện (cũng gọi là ĐẠI TRUYỆN)

Tác giả – Tác phẩm

Bài nầy trích ở phần đầu “Hệ từ thượng truyện” của Chu Dịch, bàn về sự biến hóa động tĩnh của vũ trụ vạn vật theo luật âm dương.

DỊCH NGHĨA:

Trời cao đất thấp, vị trí của quẻ Càn quẻ Khôn mới được (thánh nhân) xác định; cao thấp đã bày ra thì sự quý và tiện của sự vật mới đâu vào ngôi vị nấy.
Động và tĩnh của trời đất đã có quy luật nhất định thì tính chất dương cương và âm nhu mới phân biệt rạch ròi.
Các quan niệm ý thức trong thiên hạ tụ họp nhau theo loại, (còn) các loài động thực vật thì phân ra theo nhóm, từ đó mới sinh ra cát và hung.
Những vật trên trời (nhật nguyệt tinh thần…) thành ra nhiều biểu tượng; những vật ở dưới đất (núi sông, động thực vật…) thành ra nhiều hình thể; lẽ biến hóa như vậy đã hiện rõ.
 
Trần Văn Chánh dịch